Hooggevoeligheid

Hooggevoeligheid, of ook wel hoogsensitiviteit, is een mooie eigenschap die bij ongeveer 20% van de mensen voor komt.

Een definitie van hooggevoeligheid

Hoogsensitieve personen zijn mensen die zijn geboren met de neiging veel op te merken in hun omgeving en diep te reflecteren alvorens te handelen, in vergelijking met degenen die minder opmerken en snel en impulsief handelen.

(E.Aron)

Hooggevoelige mensen merken veel op

Bij kinderen die hooggevoelig zijn is dit uiteraard hetzelfde. Zij merken veel op in hun omgeving, veranderingen, sfeer, gedragingen van andere kinderen, enzovoorts. Ook nemen ze meer indrukken waar en zijn zich meer bewust van details. Hooggevoelige kinderen reflecteren op hun eigen gedrag, vaak maakt dit hen erg onzeker en stellen ze zichzelf meer op de achtergrond. Hooggevoelige kinderen denken diep na over zichzelf en hun omgeving. Ze kunnen dan ook diepzinnige vragen stellen die wellicht nog niet passen bij hun leeftijd.

Bij volwassenen is dit precies hetzelfde. Je merkt veel op van wat er in je omgeving gebeurd, op allerlei vlakken. Je reflecteert op je eigen gedrag en dat kan je soms best onzeker maken. Vooral omdat je, als het niet zo lekker met je gaat, dit vooral van de negatieve kant bekijkt. Je hebt mensen in je omgeving snel door en weet (soms onbewust) wat de intentie van andere mensen is. Ook als het gaat om je eigen kinderen of partner, weet je eigenlijk heel goed wat er nodig is om ervoor te zorgen dat zij lekker in hun vel zitten.

Een gevoelig zenuwstelsel

Hooggevoelige mensen hebben een gevoelig zenuwstelsel en worden sterker geprikkeld dan andere, niet hooggevoelige mensen. Ze zijn gevoeliger voor geluiden, geuren, aanraking, sfeer, enzovoort. maar ook van het aantal mogelijke scenario’s wat zich in een situatie kan afspelen. Hierdoor kunnen hooggevoelige mensen wat angstig lijken en meer piekeren over de meest uiteenlopende onderwerpen. Dit geldt voor kinderen, maar ook voor volwassenen.

Overprikkeling

Doordat hooggevoelige mensen zo ontzettend veel indrukken op doen, meer dan waarschijnlijk goed voor hen is, is het voor hen belangrijk hiermee te leren omgaan. Ze kunnen gemakkelijk overprikkeld raken. Ze kunnen niet altijd overal iets aan doen, niet alles is voor hen van belang en niet alles hoeft terug gereflecteerd te worden op hun persoonlijke situatie.  Waar hooggevoelige mensen dus voor moeten waken is dat zij niet gaan overdrijven, dramatiseren en slachtoffergedrag gaan vertonen. Hooggevoeligheid kan echter sterkere emoties oproepen dan dat ‘normaal’ zou zijn, waardoor deze ‘over’reactie kan plaatsvinden.

Gedrag

Doordat een hooggevoelig kind overdag op school zoveel indrukken op doet, zoveel ziet, kan een kind makkelijk overprikkeld raken. In de thuissituatie kan een hooggevoelig kind uit school vervelend, druk en lastig zijn. Alle spanningen en indrukken van de dag moeten eruit! Dit kan zich uiten door schreeuwen, brutaal gedrag, rondrennen, op de bank springen en meer ongewenst gedrag. Het kind heeft dit nodig om weer even te aarden en te ontstressen (ontprikkelen): alle prikkels van de dag kwijt raken! Vaak helpt een douche of even uitrazen op een trampoline, met een springtouw of op de fiets. Daarnaast werkt de natuur als een uitstekend middel om weer even tot jezelf te komen en weer te ‘aarden’.
Als volwassene kan een dag op je werk of juist een dag met je kinderen er ook voor zorgen dat je ‘vol’ zit en dat je overprikkeld bent. Je kunt dan weinig verdragen van je omgeving en hebt soms een kort lontje. Ook jij als HSP hebt het nodig om af en toe even te ontprikkelen, even de indrukken van de dag van je af laten glijden. Dit kan door een stuk te fietsen, wandelen of een lekkere douche. Ook voor een hooggevoelige volwassene is de natuur een goede plek om weer even te ‘aarden’.

Hooggevoelig en Sterke Wil

Herken je hooggevoeligheid bij je kind of bij jezelf? Heb je het vermoeden dat jouw kind of jij zelf (of je partner) hooggevoelig is? Kijk dan op deze pagina voor een overzicht van kenmerken van hooggevoeligheid van Esther Bergsma.
Herken je jouw kind in het stukje over de Sterke Wil? Kijk dan op deze pagina voor een overzicht van de kwaliteiten en schaduwkanten van deze eigenschap.

Een diagnose hooggevoeligheid bestaat niet. Omdat hooggevoeligheid geen stoornis is, maar een kwaliteit, een eigenschap.